«Η ηγεσία, είναι η ανάπτυξη του οράματος και της στρατηγικής, μέσω της κινητοποίησης των ατόμων που θα υλοποιήσουν το εν λόγω όραμα». ( Kotter J., 1996 )

Στη βιβλιογραφία, ο όρος «Ηγεσία», αποδίδεται με πολλές και διαφορετικές ερμηνείες, βάσει της οπτικής των ερευνητών. Ταυτόχρονα, φαίνεται, μελετώντας περιπτώσεις επιτυχημένων ηγετών, ότι το στυλ ηγεσίας στην πράξη, δύναται να μην ασκείται μονοθεματικά, ή απόλυτα, αλλά να αποτελεί έναν συνδυασμό θεωριών και πράξεων, ανάλογα με τις εναλλασσόμενα διαφορετικές περιστάσεις που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες. Το στυλ ηγεσίας, δεν εξαρτάται μόνο από τα χαρακτηριστικά που μπορεί να έχει ένας ηγέτης όπως, χαρισματικός, αυθεντικός, οραματιστής, αλλά και από τα χαρακτηριστικά που μπορούν να έχουν οι ακόλουθοι ή οι εργαζόμενοι, όπως δεξιότητες, γνώσεις, ικανότητες. Έτσι, ανάλογα του επιπέδου ανάπτυξης σε έναν οργανισμό, ή μια κοινωνία, ή μια χώρα, ο ηγέτης μπορεί να προσαρμόσει το στυλ του, για το καλό του συνόλου. (Blanchard, SLII ).

Με βάση τις θεωρίες και έρευνες μελετητών, κοινωνιολόγων και ακαδημαϊκών, οι τύποι ηγεσίας είναι πολλοί και διαφορετικοί. Κάποιοι αλληλοσυνδέονται με κοινά χαρακτηριστικά και κάποιοι άλλοι διαφέρουν λόγω της εποχής που ζούμε όπου η τεχνολογία δημιουργεί νέες αντιλήψεις και νέα δεδομένα. Ορισμένα στυλ ηγεσίας είναι η Χαρισματική Ηγεσία και η Αυθεντική ηγεσία.

O κοινωνιολόγος Max Weber (1947), περιγράφει το χάρισμα ως μια ιδιότητα χάρη στην οποία τα εξαιρετικά άτομα διακρίνονται από τα συνηθισμένα. Αυτή η ιδιότητα δίνει στον φορέα του χαρισματικού, δύναμη και την εμφάνιση υπερφυσικής δύναμης στην ηγεσία για να οδηγήσει την αλλαγή.

Σύμφωνα με το βιβλίο του Bill George (2003) , η αυθεντική ηγεσία δεν είναι να μιμηθείς άλλους ηγέτες ή να συμμορφωθείς με ένα συγκεκριμένο καλούπι. Αντίθετα, έχει να κάνει με το να είναι κανείς αληθινός στον εαυτό του, να αγκαλιάζει τις μοναδικές του ιδιότητες και εμπειρίες και να οδηγεί με ακεραιότητα και ενσυναίσθηση.

Τα πλεονεκτήματα της χαρισματικής ηγεσίας, είναι ότι ενθουσιάζει τους ακόλουθους, δημιουργεί αξίες και ενώνει, οδηγεί σε αλλαγές και νέες ιδέες. Από την άλλη τα μειονεκτήματα είναι πως μπορεί να δημιουργηθεί εξάρτηση των ακόλουθων για τον ηγέτη τους, η εξουσία να είναι συγκεντρωτική, χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες. 

Τα πλεονεκτήματα της αυθεντικής ηγεσίας, είναι ότι δημιουργεί την εμπιστοσύνη των ακολούθων, προάγει τις ηθικές αξίες, ενισχύει την αίσθηση του σκοπού ανάμεσα στα μέλη. Τα μειονεκτήματα είναι η δυσκολία του ηγέτη να συμπεριφερθεί με ουδέτερο τρόπο λόγω της αληθινής προσωπικότητας που δείχνει προς τα έξω και το ότι πιο δύσκολα προσαρμόζεται στις αλλαγές, ειδικά όταν νιώσει την πίεση.

Συνεπώς, η χαρισματική ηγεσία σε σχέση με την αυθεντική ηγεσία, ως θεωρητικά μοντέλα, είναι παρόμοια σε ότι αφορά το όραμα και την επίτευξη σκοπών, αλλά ταυτόχρονα διαφέρουν στο ότι ο αυθεντικός ηγέτης επικεντρώνεται περισσότερο στην εσωτερική πτυχή της προσωπικότητας του, ενώ ο χαρισματικός ηγέτης στην εξωτερική πτυχή. Δηλαδή ο ένας, παραμένει σταθερός στις αξίες που πιστεύει βαθιά μέσα του , ενώ ο δεύτερος έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται πιο εύκολα στα νέα δεδομένα, για χάριν της αλλαγής.

Ο Καποδίστριας, ήταν ένας δεινός διπλωμάτης, μιας και ήταν ειδικός σε θέματα Βαλκανίων με πλούσια εμπειρία αλλά και πείρα ως Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας. Είχε το χάρισμα, να διαμορφώνει την ευρωπαϊκή πολιτική στις σχέσεις του με τους διπλωμάτες των άλλων χωρών και μάλιστα πολλές φορές είχε την ικανότητα να τον ακολουθούν σε όσα έλεγε. Ο σκοπός του ήταν να ελευθερωθεί η Ελλάδα από τις ξένες δυνάμεις και να φροντίσει να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος μέσω της αναγέννησης. Ζούσε ως κοσμοκαλόγερος και ήταν δοσμένος στη χάρη του Θεού, στοιχείο το οποίο τον έκανε να είναι δίκαιος κυβερνήτης. Η υποδοχή του Καποδίστρια στην Μητρόπολη της Αίγινας στις 26/1/1828, ως κυβερνήτη της Ελλάδος, ήταν ένα κορυφαίο γεγονός για τους Έλληνες οι οποίοι στο πρόσωπο του, ανέμεναν την αλλαγή. Αν και καταγόταν από πλούσια οικογένεια, δεν ήθελε να προκαλεί με τα πλούσια αντικείμενα του, τον φτωχό λαό. Χωρίς την συμβολή του Καποδίστρια, η επανάσταση του 1821, δεν θα είχε το ίδιο αίσιο αποτέλεσμα. Ως κυβερνήτης, συνέβαλε στην εκπαίδευση του λαού, έκανε πολλά έργα, αλλά ταυτόχρονα το συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης του, και η αυστηρή διαχείριση των οικονομικών πόρων, δεν άρεσε σε όσους πίστευαν στις πιο δημοκρατικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει εχθρούς και να τον δολοφονήσουν.  Ίσως αν αντιλαμβανόταν νωρίτερα τις αρνητικές φωνές που δημιουργούνταν με την πάροδο το χρόνου, να μπορούσε να προσαρμοστεί ανάλογα και να σκεφτόταν άλλες πιθανές λύσεις για να πείσει μέσω της ηγεσίας του.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ήταν στρατηγός, με όραμα και πίστη στις αξίες του. Πίστευε ακράδαντα, και πάλεψε μέσα από τις μάχες του μαζί με τους στρατιώτες του, στο να ελευθερωθεί η Ελλάδα από τον τουρκικό ζυγό και τις ξένες δυνάμεις. Εμψύχωνε τους στρατιώτες του με τον αληθινό του χαρακτήρα και είχε ισχυρές στρατηγικές ικανότητες στο πεδίο της μάχης. Είχε την αυτογνωσία, γνώριζε ότι οι δυνατότητες του περιορίζονταν κυρίως σε θέματα στρατιωτικής ηγεσίας και ήταν ένας από τους ανθρώπους που επέλεξαν τον Καποδίστρια ως την καλύτερη λύση στο ζήτημα της ηγεσίας και διοίκησης της χώρας.Ακολουθούσε πιστά τον Καποδίστρια σε όλες τις πολιτικές του αποφάσεις. Και οι δύο τους, παραμέρισαν το προσωπικό τους συμφέρον για το καλό της πατρίδας τους. Είχαν και οι δύο πίστη στο Θεό. Η διαφορά τους ήταν ότι ο ένας ήταν αγράμματος αλλά παρόλα αυτά ο σεβασμός που είχαν από τους ακόλουθους τους ήταν τεράστιος.

Κλείνοντας, ας μου επιτραπεί, να διατυπώσω μια προσωπική μου εντύπωση, εν είδει κριτικής;

Παρατηρείται, πως συχνά τόσο οι χαρισματικοί όσο και οι αυθεντικοί ηγέτες, έχουν βραχύβια περίοδο ηγεσίας, ίσως διότι οραματίζονται αλλαγές και μετασχηματισμούς, που συγκρούονται με κατεστημένα και είναι δύσκολο να επιτευχθούν. Για αυτό, όσο και αν έχουν φανατικά πιστούς ακόλουθους, άλλο τόσο δημιουργούν και φανατικούς εχθρούς που υπερασπίζονται την υπάρχουσα κατάσταση και τους φθονούν. Ή αν θέλουμε, μπορούμε να εντοπίσουμε παρόμοιες ηγεσίες και στην νεότερη Κυπριακή ιστορία : Μακάριος και Γρίβας.

Επί παραδείγματι, ο μεν Καποδίστριας δολοφονήθηκε, ο δε Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε. Παρόμοια κατάληξη είχαν και άλλες προσωποπαγείς, χαρισματικές και αυθεντικές ηγετικές μορφές όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Νέλσον Μαντέλα, ο Μαχάτμα Γκάντι, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ακόμα και ο Ιησούς. 

Συμπερασματικά, κανένα στυλ ηγεσίας δεν μπορεί να είναι μονοθεματικό αλλά οφείλει να παρουσιάζει πολυδιάστατη ευελιξία αναμεσά σε διαφορετικές ηγετικές δεξιότητες και στυλ και να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εκάστοτε περιστάσεις. Διαφορετικά καταντά αδύναμο και αποτυγχάνει στην επίτευξη των στόχων του. 

Ίσως αυτοί οι ηγέτες, να έγιναν ήρωες και να άφησαν παρακαταθήκες επειδή δεν προσαρμόστηκαν. Όμως, αν λάβει κανείς υπόψη το ημιτελές αποτέλεσμα της προσπάθειας τους και την βραχύχρονη επιβίωση τους, πόσο επιτυχημένα θα χαρακτήριζε αυτά τα στυλ ηγεσίας;